Varikosel nedir, Tedavide ameliyat şart mıdır?
Varikosel aynı bacaklardaki damarların varisleşmesi gibi torba damarlarının genişlemesidir. Sebebi belli olmayıp bir damar bozukluğudur. Önemi, yumurtayı çevreleyen damarların göllenmesi sonucu ısı artışına neden olur ve testisin fonksiyonunu bozarak kısırlığa yol açar.
Bu damar genişlemesini önleyecek veya tedavi edecek bir ilaç yoktur. varikoselin dereceleri vardır. Bu dereceler Doppler Ultrasonu sonucu belli olur.
Grade 1: Ameliyat gerekmeyebilir. Spermiogram tahlilindeki sperm değerleri göz önünde bulundurulur.
Grade 2: Spermiogram bozuksa ve ağrı varsa ameliyat gerekir.
Grade 3: Ameliyat şarttır.
Ameliyat 2 şekilde yapılır Normal cerrahi usul. Mikroskop altında. her iki metodun bir birine üstünlükleri yoktur. Önmli olan genişleme yapmış toplar damarların bağlanmasıdır. Bu sırada atar damar korunmalıdır.
Ameliyat narkoz vererek veya bölgesel uyuşturma (lokal) anestezi ile olur. 15 dakika sürer. Zor bir ameliyat değildir. Sabah ameliyat olan hasta akşam üzeri taburcu olabilir. Ameliyattan 2 saat sonra su ve yiyecek alabilir.
Hangi tip ameliyat olmalıyım.?
Ameliyat 2 şekilde yapılır.
1- Klasik: Kasık bölgesinin üzerinden açılır. Testis kordonu bulunur ve atar damarlar korunarak genişlemiş toplar damarlar bağlanır.
2- Mikro cerrahi: Yine kasık kanalından açılır. Bu defa mikroskop altında atar ve toplar damar ayrımı yapılarak damarlar bağlanır.
Son zamanlarda mikro cerrahi ile ameliyat yapılmasının daha avantajlı olduğu kongrelerde sunulmaktadır. Bu kararı biraz da ameliyat yapacak doktora bırakılması daha iyidir. Sebebi de her varikosel aynı olmamaktadır.
Ameliyat sonrası ağrılar ve şişlik ne kadar devam eder.?
Ameliyat sonrası ameliyata bağlı şişlik veya ağrı çok defa görülür. Ağrının nedeni açıklanamazsa da şişlik damar düzenini bozulmasından dolayısı ile kan akımının zorlaşmasında ileri gelir. Bu şişlik 15 gün veya 1 ay kadar sürebilir. Ağrıda bu süre içerisinde olabilir. 1 aydan fazla devam eden ağrılar ve şişlik için tekrar kontrol etmek gerekir. Su veya kan toplanması, iltihap, cilt altı sıvının artmış olması gibi sebepler araştırılır. Bunun için ultrason çekmek gereklidir.
Ameliyat sonrası nelere dikkat etmelidir.?
1- Çok ayakta durmamalı, uzun süre oturup kasıkları bükülmüş vaziyetine getirmemeli.
2- Ağır kaldırmamalı. Zorlayıcı hareketler yapılmamalı. Kabızlıktan kaçınılmalı. Bol su ve posalı yiyecek yenmeli. Ikınma, öksürük ve hapşuruktan korunmalı. Bunlardan korunamıyorsanız elinizi yar yerine koyup sonra öksürün. Böylece karın içi basınç yara yerine zarar vermez.
3- Bisiklete, motosiklete binilmemeli.
4- Bilhassa ayakları ve kalça üşütmemeli.
5- Ağır spor ve futboldan en aşağı 2 ay uzak durmalı. Bundan sonra yinede çok yorulmamaya dikkat edilir. Futbolda testise veya kasığa bir tekme gelme ihtimalini unutmayın. Bu ameliyat yarasına ve testise normal halden daha çok zarar verebilir.
6- Cinsel faaliyetler (Masturbasyon ve cinsel birleşme) en erken 20 gün sonra başlanılmalı. Şayet daha önce olursa yara açılması, iltihap kapma gibi yara yerine zararı olabilir. Spermlere veya testis işlevine zararı olmaz. Gece rüyada boşalma veya kendiliğinden boşalmanız ameliyat veya testisin fonksiyonuna zarar verici bir etkisi yoktur.
7- Banyoyu dikiş alındıktan 1 gün sonra yapılması iyi olur. Şayet çok kirlenildiği düşünülürse yaraya gelmeyecek şekilde lifle ve sabunla vücut silinir.
8- Doktorunuzun verdiği ilaçlar kullanılmalıdır.
9- Sperm tahlili en erken 3 ay sonra yapılmalı. Bunun nedeni testis her 3 ayda bir sperm üretir. 6 aylık tahlilde iyi olur.
Ameliyat sonrası spermde düzelme olur mu? Kısırlık giderilir mi?
Şayet kısırlık varikoselden ileri geliyorsa varikosel ameliyatlarında başarı şansı %80 dir. Ama kısırlığın nedeni başka şeylerse kısırlık kaybolmamaktadır. Fakat çok defa sperm değerleri, hareketlilik ve sayısı artmaktadır. Değerler hakkında kesin bilgi almak için spermiogramı ameliyattan 3 ay sonra yapılması gereklidir. Çünkü testis yeni sperm üretimi ancak bu periyottan sonra tamamlamaktadır.
Ameliyat sonrası damarlar elime geliyor neden?
Varikosel ameliyatında varisleşmiş damarlar çıkarılmayıp sadece bağlanmaktadır. Yani damar aynen yerinde durur ama bağlandığı için kan geri gidemez ve damar içinde kalır. Bu damar el ile his edilir. Bazen ameliyat olmamış gibi bir hisse sebebiyet verir. Bu normal bir durumdur. Bu damar 1.5-2 ay gibi bir zamanda kişinin yapısına göre erir. Körleşir.
Kaynak : Op.Dr. Ali Hayat
