Kas sistemi ve Kas hastalık bilgileri

Kas veya adale adı verilen oluşumlar kasılabilme kabiliyeti nedeniyle vücudun ba­zı bölümlerini hareket ettiren organlarımızdır. Vücuttaki butun kasların oluştur­duğu sisteme de kas sistemi adı veri­lir. İskelet kasları, tendon veya kırış deni­len bir yapı aracılığıyla ait olduğu veya çalışmasını sağladığı kemiklere bağlanırlar. Kaslar birçok kas hücreleri ve kas fıbrıllerinden oluşmuşlardır. Mikroskop altın­daki görünümlerine göre çizgili veya çızgisiz (duz) kaslar, vücutta bulunduğu ye­re göre iskelet kasları veya kalp kası, ça­lışmalarına göre ise, isteğimize bağlı çalı­şanlar yanı istemli kaslar veya isteğimiz dışında çalışanlar yanı istemsiz kaslar ola­rak sınıflandırılabilirler. Örneğin barsak kasları çızgısız ve istem dışı çalışan kas­lardır Kas dokusu, vücudun diğer organlarından daha fazla enerjıye gerek duyduğundan, çalışması esnasında bol kanla beslenir Kaslar kendilerine emirleri getiren mo­tor sinirlen ve çevreden gelen uyarıları almak için de gereken duyu sinirlerıyle donatılmışlardır Omurilikten kaslara ge­len sinirler kasların hareketlerını sağladı­ğı gibi, kasın beslenmesini de kontrol ederler Eğer bu sınır hastalanır, kesilir ve­ya işlevleri bozulursa, sınırın dağıldığı ve beslediği kaslar atrofıye uğrarlar Yanı yapısal olarak küçülürler
Kasların kasılması için gereken enerji kan­dan alınır ve enerimin kullanılması sonu­cu laktık asit açığa çıkar Çalışma ve ekzersız sonucu yorgunluğu yapan, dokuda birikmiş olan madde, laktık asittir Din­lenme sırasında laktık asit ve diğer artık ürünler kaslardan kan yoluyla uzaklaştı­rılarak normal kas aktıvıtelerı tekrar sağ­lanmış olur.

Birçok vakalarda kasları etkileyen hasta­lıklar, kasların hareket ve duyusunu kont­rol eden sinirlerin yaralanmasından mey­dana gelir. Kaslar bazen fiziksel aktivitey le yaralanabilir. Örneğin bir kas lifi, an, bir sıçrama, keskin bir vuruş veya ani bir gerilmeyle zedelenebilir. Kasları kemikle­re bağlayan tendonlar burkulabilir. Uyluk ve bacağın arkasındaki kaslar, koşma ve­ya diğer atletik sporları yaparken ayak veya bacağın ani dönüşüyle yırtılabilirler. Kasın veya tendonun koptuğu noktada ani ve şiddetli bir ağrı, yaralanmanın ilk belirtisi olarak meydana gelir. Bunu kas zafiyeti izler ve sıklıkla kas lifleri arasın­da toplanan ve pıhtılaşan kan yani nema-tom, ağrıya sebep olur. Böyle yaralanmaların tedavisinde, yaranın şiddeti ve tabiatı, hastanın yaşı ve genel durumu, önemli faktörlerdir. Kas ve ten-donların ağır yaralandığı bazı olayların te­davisi ancak ameliyatla yapılabilir. Teşhis konur konmaz yapılacak başarılı bir ame­liyatla ve kas iyileşinceye kadar hareket­siz kalınması ile iyi bir sonuç alınabilir. Kasın eski yeteneğine kavuşması için ma­saj ve hareket egzersizlerinin yavaş ya­vaş yapılması gereklidir.

Kaslar mikropların yayılmasına bağlı ola­rak iltihaplanabilir. Kasın iltihaplanmasına miyosit denir. Adalede cerahatin apse şeklinde toplanması halinde ise apsenin boşaltılması gerekir. Trişinosis, kaslarda iltihaplanma şeklinde belirti veren bir has­talıktır. Etkeni olan trişin bir parazittir ve sindirim kanalı yoluyla vücuda girer. Kas dokuları arasına yerleşerek burada büyür ve miyosite neden olur.

Poliomiyelit denen çocuk felcinde sinir hücrelerinin yıkımı kas hareketlerinin azal­masına, beslenememesine ve giderek atrofisine neden olur. Böyle kasların kullanı­lamaz durumda bulunması karakteristiktir. Gene kasların çalışamaz durumda olması ve kuvvet kaybı muskular distrofi olarak bilinen bir grup kas hastalığında da görülür. Bu durumların kaynağı çok çeşit­lidir ve çoğu zaman da bilinmez. Tipik bir hastalık da doğumda normal olarak görü­len bir çocuğun 4 veya 5 yaşlarında ba­caklarının tam olarak tutmamasıyla baş­lar. Sırt kasları zayıflar, böylece çocuk dik olarak oturamaz ve yatar pozisyondan ayağa güçlükle kalkar. Bazı vakalarda kas­ların tümü kullanılamaz hale gelir. Kas za­fiyeti ilerlerken, herhangi bir doku kaybı meydana gelmeyebilir. Kaslar daha da za­yıflar, buna karşılık güçlü kaslar çekilir ve vücut bükülür, çarpılır.

Fibrozit olarak isimlendirilen kas romatiz­masında ise bağ dokusunda iltihap vardır. Yaygın vücut ağrılarına rağmen laboratu-var bulguları normaldir. Ancak bazı nokta­lar (uyarılma noktaları) basıldığında du­yarlık gösterir.

Kas tümörüne myom denir. Adale tümör­leri erken teşhis edildiğinde ameliyatla miyom çıkartılabilir. Kaslarda oluşan herhan­gi bir şişlik karşısında ihmal etmemeli, bir doktor tarafından muayene olunmalıdır. İhmal edilmiş tümörlerin zamanla dejene­re olup çürümeleri veya kötü bir karakter kazanmaları, sarkoma dönüşmeleri müm­kün görülmektedir.