Alerjiye neden olan histamin maddesi

Histamin insan ve hayvan hücrelerinin çoğunda bulunan ve çeşitli nedenlerle hücre dışına çıktığında, alerji denilen reaksi­yonlara sebebiyet veren bir maddedir. Levvis bu yüzyılın başında histamin ile hay­vanlarda yaptığı deneylerde injeksiyon ye­rinde deride kırmızı bir nokta, etrafında geniş kırmızı bir bölge ve onun da etra­fında geniş ödem şeklinde bir şişliğin mey­dana geldiğine (üçlü cevap) dikkat etmişti. Ayrıca histamini daha yüksek dozda ko­bay ve tavşanlara zerkettiğinde doku harabiyetini andırır şekilde bir şok meydana geldiğini görmüştü.

Hücre yıkımının özel­likle akciğerler ve deride histamin yapımı­nı artırdığı ve antijen-antikor reaksiyonunu başlattığı kabul edilmişti Genel doku hasa­rı yapan maddeler (Tripsin, pepton, yılan veya arı zehiri, deterjanlar) büyük mole­küllü maddeler (beygir serumu, dekstran), endotoksinler ve bezi ilaçlar (Epinefrin, morfin, kodein, tubakürarin vb.) histamini açığa çıkarır ve alerjik reaksiyonlara sebep olurlar.

Daha sonra yapılan araştırmalar histami­nin hem lokal bir hormon gibi tesir ettiği­ni, kan basıncını düşürdüğü, hem de sinir sistemindeki iletide rol aldığını (neurc transmitter) ve bazı reseptörleri (Hl ve H2 reseptörleri) etkilediğini göstermiştir. Böylece örneğin H2 reseptörleri aracılığıy­la mide salgısının artması, kalbin hızlan­ması, kaşıntı gibi histamine bağlı etkiler bazı ilaçlarla ortadan kaldırılabilmektedir. Histaminin etkilerini önleyen maddelere antihistaminik adı verilir.

Antihistaminikler bu reaksiyonları tedavi etmekten çok, or­taya çıkışını önlerler. Ağır alerji ve anaflaktik şok gibi durum­larda hastaya derhal adrenalin ve kortizon gibi ilaçlar zerkedilir.Daha sonra tedaviye çok sayıdaki antihistaminik ilaçlardan biri ile devam edilebilir.